Chandrayaan-3 : ઈસરોએ આજે એટલે કે 18 જુલાઈ, 2023ના રોજ બપોરે 2 થી 3 વાગ્યાની વચ્ચે ચંદ્રયાન-3નું ત્રીજું ભ્રમણકક્ષાનું દાવપેચ કર્યું છે. ઈસરોએ કહ્યું કે ચંદ્રયાન-3ની ત્રીજી ભ્રમણકક્ષા સફળતાપૂર્વક બદલાઈ ગઈ છે. આગામી ભ્રમણકક્ષા દાવપેચ 20 જુલાઈ 2023ના રોજ બપોરે 2 થી 3 વાગ્યા સુધી જ થશે. હાલમાં ઈસરોએ એ નથી જણાવ્યું કે અંતરમાં કેટલો ફેરફાર થયો છે. પરંતુ એપોજીમાં ફેરફાર થયો છે.
આ પછી, ચોથી અને પાંચમી ભ્રમણકક્ષાના દાવપેચમાં પણ એપોજી બદલવામાં આવશે. એટલે કે પૃથ્વીની સપાટીથી વધુ અંતર. 31 જુલાઈ સુધીમાં ચંદ્રયાન-3ને એક લાખ કિલોમીટરના અંતરે પહોંચાડવાનું લક્ષ્ય છે. ત્રીજી ભ્રમણકક્ષાના દાવપેચ પહેલા, ચંદ્રયાન 226 કિમીની પેરીજી અને 41,762 કિમીની એપોજી સાથે લંબગોળ ભ્રમણકક્ષામાં ફરે છે. આ ભ્રમણકક્ષાના દાવપેચમાં 41,762 કિમીનું અંતર વધારવામાં આવ્યું છે.
હાલમાં, ઇસરોએ આ માટે એન્જીન કેટલા સમય માટે ચાલુ કરવામાં આવ્યું હતું તેનો ખુલાસો કર્યો નથી. પણ ટૂંક સમયમાં જ ખબર પડશે. આ પછી ચંદ્રયાન-3ને લુનર ટ્રાન્સફર ટ્રેજેક્ટરી એટલે કે લાંબા અંતરની ભ્રમણકક્ષામાં ધકેલવામાં આવશે. તે પાંચ દિવસ સુધી આ ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવાસ કરશે. 5-6 ઓગસ્ટે ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશવા માટે તૈયાર થઈ જશે.
આ પછી ચંદ્રયાન-3ની પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ શરૂ કરવામાં આવશે. તેને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષા તરફ ધકેલવામાં આવશે. એટલે કે ચંદ્રને 100X100 કિમીની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે. 17 ઓગસ્ટે પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ લેન્ડર-રોવરથી અલગ થઈ જશે. મોડ્યુલને અલગ કર્યા પછી, લેન્ડર અને રોવરને ચંદ્રની 100X30 કિલોમીટરની ભ્રમણકક્ષામાં લાવવામાં આવશે.
ચંદ્રયાન-3ને 100×30 કિમીની ચંદ્ર ભ્રમણકક્ષામાં લાવવા માટે તેને ડીબૂસ્ટ કરવું પડશે. એટલે કે તેની સ્પીડ ઓછી કરવી પડશે. આ માટે ચંદ્રયાન-3 જે દિશામાં જઈ રહ્યું છે તેને ઉલટાવવું પડશે. આ કામ 23 ઓગસ્ટે કરવામાં આવશે. ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો માટે આ કામ મુશ્કેલ બનશે. અહીંથી ઉતરાણની પ્રક્રિયા શરૂ થશે.
વિક્રમ લેન્ડરના ચારેય પગની મજબૂતાઈ વધારવામાં આવી છે. નવા સેન્સર લગાવવામાં આવ્યા છે. નવી સોલાર પેનલ લગાવવામાં આવી છે. છેલ્લી વખતે ચંદ્રયાન-2ની લેન્ડિંગ સાઇટનો વિસ્તાર 500 મીટર X 500 મીટર તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યો હતો. ISRO વિક્રમ લેન્ડરને મધ્યમાં લેન્ડ કરવા માંગતું હતું. જેના કારણે કેટલીક મર્યાદાઓ હતી. આ વખતે લેન્ડિંગનો વિસ્તાર 4 કિમી x 2.5 કિમી રાખવામાં આવ્યો છે. એટલે કે ચંદ્રયાન-3નું વિક્રમ લેન્ડર આટલા મોટા વિસ્તારમાં ઉતરી શકે છે.